دولت در دولت در دولت آباد (1)

شهرک دولت آباد در جنوب تهران منطقه 20، ویژگی بارزی دارد که این شهرک را از دیگر مناطق تهران متمایز میکند. در دولت آباد جمع کثیری از عراقی ها و تعداد کمی از فلسطینیها و لبنانیها ساکن اند. دولت آباد سه فلکه اصلی دارد  و اعراب بیشتر در خیابانها و کوچه هایی که به فلکه سوم منتهی میشود ساکن اند، عراقی ها اکثرا اخراجیها و تبعیدیهای حکومت صدام هستند و محمدباقرحکیم نیز تا قبل از بازگشت به عراق مدتی در این شهرک ساکن بوده، در زمان جنگ ایران و عراق هم هواپیماهای جنگی عراق هنگام بمباران تهران گویا عنایت ویژه ای به هموطنان خود در این شهرک داشته اند.

خیابانهای گلبن و گلبرگ دو خیابان اصلی است که اعراب در آن ساکن اند، نام خیابانهای اطراف که ساکنان ایرانی دارند به نام شهدا نامگذاری شده ولی این دو خیابان اینگونه نام نهاده شده اند و با توجه به اینکه حرف « گ» در زبان عربی وجود ندارد این نامها که احتمالا توسط شهرداری انتخاب شده اند برایم جالب بود، نمیدانم تعمدی در اینکار بوده یا تصادفی است ولی وقتی نام خیابانهای اطراف به نام شهداست بنظر میرسد نامگذاری گلبن و گلبرگ با توجه به ساکنان آن صورت گرفته یعنی نامی که برای ساکنانش حتی قابل تلفظ کردن هم نباشد!!!

در همین 2 خیبان فرعی نیز اعراب بازارچه ها و مغازه های مخصوصی برای خود داشتند، به غیر از مغازهایی که همان اجناس ایرانی و کالاهایی که ایرانی ها هم میفروشند، رستورانها و اغذیه فروشیهایی بودند که غذاهای محلی و بومی خودشان را عرضه میکنند و حتی مشتریان ایرانی هم دارند. اسامی مغازه ها عربی و گاهی با ترجمه فارسی همراه است. تعداد امانت فروشیها بیش از تعداد معمول است و گویا رونق خوبی در میان اعراب دارد البته صاحبان مغازهها عرب بودند ولی مشتریانشان علاوه بر اعراب ایرانی ها هم هستند، نتوانستم دلیل قانع کننده ای که چرا تعداد امانت فروشی ها تا این حد زیاد است پیدا کنم.

همچنین حسینیه های زیادی هم دارند که بازهم با توجه به وسعت و درصد جمعیت عراقیها زیاد بنظر میرسد. من 4 یا 5 حسینیه دیدم که اینگونه نامگذاری شده بودند: حسینیه کاظمینیها، نجفیها، کربلاییها و... . گویا هر شهر عراق حسینیه خاص خود را دارد یا تفاوت قبایل و نسبها باعث شده تا حسینیه های متفاوتی برپا کنند. ایرانیهای دولت آباد معتقدند عربها عزاداری ماه محرم را با شکوه و عظمت خاصی برگزار میکنند که حتی از مراسم ایرانی ها هم بهتر است.

عکسهای سیدحسن نصرالله و حزب الله لبنان و سیدمحمدباقرحکیم هم به وفور در اماکن و مغازههای اعراب وجود دارد و از محبوبیت بالایی در بین آنها برخوردار هستند.

تعدادی از مردان لباسهای عربی میپوشند ولی تعدادشان کم است و اکثرا از لباسهای مردانه عموم تهرانی ها استفاده میکنند اما زنان ایرانی اکثرا با چادر عربی کاملا از زنان ایرانی متمایزاند، دختران جوانتر هم اگر چادر بسرنکرده باشند بازهم میتوان آنها را بوسیله روسری و دامنهای خاص اشان از دختران ایرانی بازشناخت، موهایشان پیدا نیست و آرایش چندانی هم نمیکنند.

با وجود آنکه بیش از بیست سال است که در ایران ساکن اند و بسیاری از فرزندانشان در ایران متولد شده اند ولی با آنها عربی صحبت میکنند، خود پدر و مادرها فارسی را با لهجه ی مشخصی و به زحمت صحبت میکنند ولی بچه ها که در مدارس ایرانی درس میخوانند فارسی را راحت صحبت میکنند، خودشان مدرسه ای ندارند که در آنجا به عربی به آنها آموزش دهند.

ایرانیهای ساکن دولت آباد معتقدند که اعراب وضعیت مالی خوبی دارند و تعدادی از خانه هایی که ایرانیها مستاجر آن هستند مالکانی عرب دارند. در ساعاتی که در خیابان گلبن پرسه میزدم در یکی از حسینیه ها مراسمس برای سالگرد پیروزی حزب الله بر اسرائیل در جنگ 34 روزه با سخنرانی علی اکبر ولایتی و یکی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران ایران توسط اعراب در حال برگزاری بود.

تیپ بسیجی و حزب اللهی در دولت آباد بنظرم خیلی بیشتر از دیگر جاهای تهران به چشم می آید و ظاهری متمایز به آن داده است همچنین برنامه ها و مراسمی که بصورت مداوم توسط آنها برگزار میشود حضور و فعالیتشان را بیشتر جلوه گر میکند. اگر اشتباه نکنم سعید عسگر هم از ساکنان این شهرک بود شاید الان هم باشد.

دولت آباد شهرک متفاوت و جذابی است، ویژگی های خاص خود را دارد که نگاه های کنجکاو را می طلبد.

در یادداشت بعدی سعی میکنم تحلیلی بر مشاهداتم بنویسم.