جامعه شناسی بدن و زنان منتخب
انتخابات اخیر شورای شهر در سراسر کشور با پیروزی غیرمنتظره زنان همراه بود از 30شهری که مرکز استان محسوب میشوند در 12شهر زنان رتبه های اول و دوم را به خود اختصاص دادند و از 269 کرسی شورای های اسلامی مراکز استانها زنان در مجموع 43کرسی را بدست آوردند. در قزوین و همدان چهارزن و در تهران،اراک، ارومیه و زنجان سه زن آرای لازم برای ورود به شورای شهر را کسب کردند. شهرهایی که در آنها زنان به عنوان نفر اول انتخاب شدند عبارتند از: اردبیل، زنجان، همدان، اراک، قزوین و شیراز. آمار فوق تنها مربوط به مراکز استانهاست و در بسیاری از شهرها و شهرستانهای دیگر هم زنان احتمالن کرسی های شورای شهر را به خود اختصاص داده اند. نکته ی مهم تر در خصوص آمارها اینکه متاسفانه ارقام دقیقی از تعداد زنان پیروز در دوره های پیشین انتخابات در دسترس نبود تا بتوان آنها را با انتخابات فعلی مقایسه کرد. با وجود این آنچه مسلم است سهم زنان افزایش چشمگیری یافته و این امر درکنار مجموعه ای از اتفاقات و رفتارهای دیگر در جامعه دارای پیام ها و حتی هشدارهای مهم و نگران کننده ی سیاسی و اجتماعی است.
1) اینکه زنان توانسته اند درصد بیشتری از قدرت سیاسی را کسب کنند و پس از سالها دوری از عرصه های تصمیم گیری و مدیریتی گام بزرگی در کسب حقوق خویش بردارند به خودی خود اتفاقی است فرخنده، ولی توجه به معیارهای رای دهی در این انتخابات خیلی امیدوار کننده و عقلانی بنظر نمیرسد. بدون تعارف باید بگوییم و اکثریت منتخبان زن هم باید معترف باشند که چهره های جذاب و زیبای آنها در پوسترهای تبلیغاتی اشان سبب جذب آرای عموم به طرف آنها شد.( آرای عموم چون بازهم نمیتوان گفت کدام جنس به زنان رای داده اند، مرد یا زن؟ این نکته تامل برانگیز پوشیده است ولی راه حدس و گمان بسته نیست، میتوان حدس هایی زد.)
2) وجود انسان در بدو امر داری یک مظهر بدنی است، اعضای مختلف بدن دارای ارزش های مساوی فرهنگی نیستند، صورت بیش از هر عضو دیگر در صورت متجلی است. صورت، شناسایی فرد در رابطه با دیگری را ایجاد میکند و کیفیت های مربوط به جذابیت در صورت متجلی میشود، صورت زیبا امتیازاتی را برای صاحب آن به ارمغان می آورد و پایگاه و منزلت اجتماعی او را ارتقا میدهد. مفهوم شخصیت انسان تا حدود زیادی بازتاب ظاهر آنهاست ظاهر انسانها نقش بسیار مهمی در تعامل و مراوده آنها با یکدیگر دارد، ظاهر انسانها نه تنها به عنوان معیاری برای قضاوت درباره شخصیت آنسانها ملاک قرار میگیرد بلکه شکل ظاهری انسانها به تدریج به عنوان نشانه و معیار ارزش های اجتماعی تلقی میشود. (احمدنیا: 1382)
نقش تاثیرگذار بدن چه در مردان و چه در زنان وجود دارد ولی وقتی بدن را در چارچوب جامعه ی مردسالاری چون ایران در نظر بگیریم آنگاه بدن و چهره ی زیبا میتواند زنان را در دستیابی به اهداف و ایده آل های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی یاری دهد. نتایج انتخابات شورای شهر در سراسر کشور نشان داد که انتخاب شوندگان و انتخاب کنندگان با نوعی دید ابزاری به بدن مینگرند، بدن و چهره ی مطلوب تر عملا فرصت های بیشتر و بهتری را در شرایط جامعه ی مردسالار برای زنان فراهم میسازد تا بتوانند به موفقیت های بیشتری در پیشبرد اهداف خود نظیر احراز یا ترقی شغلی، کسب هویت و منزلت اجتماعی، احترام دیگران و آرای انتخاباتی دست یابند.
3) انتخابات برای رجوع مستقیم به نظرات مردم است، انتخابات برای پاسخ خواهی از عقل سلیم مردم است ناشی از این اعتقاد که شاید فرد و گروه تصمیم نابجایی بگیرند ولی هیچگاه اکثریت مردم بیراهه نمی روند. انتخابات بر این فرضیه بنا نهاده شده که مردم نسبت به خیر و مصلحت خود و جامعه آگاهند و نسبت بدان بی تفاوت نیستند، انتخابات برمبنای اعتقاد به خرد جمعی مقرر شده است. انتخابات قداست بخشی به مردم است ولی بازهم ثابت شد که در عصرحاضر حتی افراد مقدس هم اشتباه می کنند و ممکن است عملی برخلاف مصلحت انجام دهند. پانزده سالگی سن مناسبی برای رای دادن نیست. نتایج بار دیگر اهمیت آموزش و پرورش و ضعف آن در کشور را گوشزد کرد. انتخاباتی که قرار است مسیری برای تعمیق دموکراسی باشد در چند سال اخیر چیزی جز تنزل فرآیند دموکراسی نبوده است.
4) رای به زیبایی علایق پنهان و سرپوش گذاشته شده ی جامعه را آشکار کرد، در بدن و اعضای آن گویی علایم و علایق جامعه ما پیداست. ناخودآگاه جامعه ما به دنبال چیست؟ و دغدغه ذهنی و فکری اش چیست؟
نمی توان فقط زنان برگزیده را متهم کرد که صرفا بر زیبایی اشان تاکید کرده اند، آنها همچون مردان عکس هایی برای تبلیغات چاپ کردند و کا ری برخلاف قانون انتخابات انجام ندادند ولی مشکل اینجاست که مردم به عکس های آنها به عنوان یک پوستر انتخاباتی نگاه نکردند، چهره های زنان کاندیدا برای چشم های مردم یا به عبارت دقیقتر مردان و سوایق آنها چیزی فراتر از پوستر تبلیغاتی بود. نگاه مردان به چهره های جذاب زنان و تفسیرشان از این پوسترها برداشتی فرافکنانه بود، فرافکنی به امیال پنهان و سرکوب شده اشان.
5) اما در علت کاوی این رفتار مردم می توان اشاره ای هم به ساختار سیاسی حاکمیت کرد. ساختاری که شدیدا مردسالار است و کمتر حاضر است فردی غیرخودی را بپذیرد، ساختاری با آستانه تحمل پایین و انتقادپذیری محدود. همچنین در چند سال اخیر شاهد ردصلاحیت های گسترده در انتخابات بوده ایم. از سوی دیگر ناکامی جریان های اصلاحی منجر به سرخوردگی و بی تفاوتی بخشی از جامعه شده است و نتیجه تمامی اینها در نهایت به تمسخر گرفتن انتخابات و آینده کشور و خود انجامیده است.
6) نمی توان منکر عملکرد بهتر و مفیدتر زنان نسبت به مردان در مشاغل گوناگون و انگیزه بالای آنها برای فعالیت شد، زنان توانسته اند بیش از شصت درصد از ظرفیت دانشگاه ها را به خود اختصاص دهند و در چند سال اخیر پس از فارغ التحصیلی موجی زنانه در تصدی وظایف و مسئولیت های جامعه به راه خواهند انداخت، کافی است تا گذارتان به ادارات دولتی افتاده باشد، مطمئنا دیده اید که زنان جدیت بیشتر، احساس مسئولیت بالا، پاسخگویی و رفتار مناسب با ارباب رجوع و بازدهی کاری بیشتری نسبت به مردان دارند.
همه ساله مدام اخبار و شایعاتی از تخلفات و مفاسد مالی اعضای شورای شهر و شهرداری منتشر میشود در چنین اوضاعی زنان قطعا کمتر از مردان از منصب خود سواستفاده و بهره برداری شخصی خواهند کرد.
***
«صدای مردم صدای خداست» این شعار یکی از احزاب کشورمان است، زیاد می گوییم:«هنر نزد ایرانیان است و بس»، رسانه ها و دولت مردان امان مردم را همیشه به لقب «ملت همیشه در صحنه» مفتخر میکنند، گزارشگران ورزشی تلویزیون ذکر دهانشان است:«تماشاگران ما فهیم ترین تماشاگران دنیا هستند» و بسیاری دیگر از سخنان اینگونه که اغراق و گزافه گویی در لیاقتمان هست.
از دولت انتقاد می کنیم غافل از مردمی که آنرا برگزیده اند، تمام نقدها معطوف به ساختار سیاسی و دولت است دریغ از نقد فرهنگ عامه و خودمان.
مردمی هستیم در سیاست دمدمی مزاج و در اقتصاد دلال، چقدر بنگاه های املاک داریم همه شغل های واسطه گری را بر فعالیت های تولیدی ترجیح می دهند. تناقض سختی است از طرفی میگوییم دموکراسی و رای مردم و از طرفی از رای همین مردم انتقاد میکنیم. مردم باید بیش از حاکمانشان نقد شوند، در انتخابات اخیر هم بیش از اتهام زدن به زنان منتخب باید مردم را متهم کرد که چرا رای خود را به زیبایی فروختند. باید برای مردم انتخابات ریاست جمهوری اوکراین را مثال زد که چگونه اوکراینی ها فردی را برگزیدند که صورتش دچار عارضه های شدید پوستی بود و چهره ای زشت داشت ولی مردم اوکراین او را شایسته می دانستند، اوکراینی ها بخاطر انتخابشان و برای دفاع از آرای خود به خیابانها ریختند تا جلوی تقلب را بگیرند و در نهایت هم پیروز شدند.
شعریمی ملادایی، زنبیله سالسان منه نه؟!
دوشمه ییب عمدا و سهوا یادا شیروان منه نه؟!
اوزوم عاجز دگیلم، شهریمیزین اطوارینه
چکرم نظمه اگر اولسادا هذیان منه نه؟!
اولا، عمده مطلب بوکی شهر اهلی تمام
تنبل و کاهل و بی همت و نادان منه نه؟!
محفل و مجلیسیمیز، مدرسه و مسجیدیمیز
هم قرائتخانامیز باغلی پریشان، منه نه؟!
عوضینده بولارین چایچی چاخرچی دکانی
گئجه-گوندوز دولودور جمله مسلمان، منه نه؟!
فقرانئن قانئن چوخدا سورورلار لوطی لار
شیخلر خلقه ساتیر حوری و غلمان، منه نه؟!
قانماسؤن سوزلریمی ژورنالادا یازما دخی
مصلحت اما بودور فیکر ایله بیر قان، منه نه؟!
(میزرا علی اکبر صابر)
