مرتضی پاشایی و جنبش های نوین اجتماعی

[منتشر شده در سایت‌های فرارو، تابناک و وبگردی]

تجمعاتی که برای یادبود مرحوم مرتضی پاشایی در شهرهای مختلف کشور به پا شد یکی دیگر از شگفتی های اجتماعی ایران بود. خواننده ای نه چندان مشهور به یکباره بهانه ای می شود برای گردهم آیی های مختلف در بسیاری از شهرهای ایران. هیچ کس انتظار چنین پدیدهای را نداشت، این پدیدة اجتماعی مسلما نشانه ای از پیچیدگی های شرایط جامعهة ایران و تغییرات شتابانی است که این جامعه در حال تجربهة آن است.

بعید است تمامی آنهایی که در همدان، آبادان، دزفول، شیراز، مشهد، قم، شیراز، گنبد، کرمانشاه، بوشهر، قزوین، اهواز، زنجان، یزد، سمنان، اصفهان، تبریز، بندرعباس، تهران، انزلی و ... به نام مرتضی پاشایی جمع شدند هواداران قبلی وی باشند. مرگ یک خوانندة جوان نه علت بلکه روزنه ای برای آشکار شدن یک تغییر مهم در جامعة ایران بود. تغییری که بیش از هر چیز شبکه های اجتماعی نوظهور علت آن هستند. 

آقای فرماندار شما هم بیگانه اید

یادداشتی که 26 و 27 بهمن 1392 در دو شماره متوالی روزنامه مرحوم قانون منتشر شد:

علیرضا قاسمی فرزاد فرماندار پاکدشت در مصاحبه‌ای با روزنامه  قانون به تاریخ 21/11/92 با افتخار اعلام می‌کند در سالیان گذشته که فرماندار دماوند بوده، این شهرستان را از وجود بیگانگان پاک کرده است و صراحتا یکی از برنامه‌های خود در پاکدشت را هم تداوم این سیاست اعلام می‌کند. هرچند آقای فرماندار منظور خود از بیگانگان را صراحتا اعلام نکرده است، اما کیست که نداند منظور وی افغانستانی‌ها هستند. در ذهن ایرانیان افغانستانی‌ها بیگانگانی هستند که تمام جنایت‌ها و شرارت‌های کشور را مرتکب می‌شوند. پیش از این اگر فقط مردم چنین عقیده‌ای داشتند، اما در سالیان اخیر دولت هم با برخوردهای شدید و اخراج آنان فضای نامساعدتری برای افغانستانی‌ها فراهم کرده است. افغانستانی‌ها با وجود پیوندهای تاریخی و زبانی‌‌شان با ایران از سوی ایرانیان طرد و نفی می‌شوند. آنان نه حمایت دولت را دارند و نه عطوفت مردم را، در کشوری چون ایران که حکم پدر افغانستان را دارد، جایی برای فرزند رانده شده نیست.

اقتصاد امامزاده ها

[منتشر شده در سایت‌های پارسینه و جمهوریت]

این بنر را در بی بی شهربانو شهر ری نصب کرده بودند. جالب بود که اینگونه به صورت شفاف و علنی هزینه‌ها و درآمدهای آستانه مقدسه بی‌بی شهربانو را برای اطلاع عموم نصب کرده بودند. عکس را اواسط فروردین 1392 گرفتم، اطلاعات مربوط به گردش مالی سال 1391 بود.

بازار و انقلاب

[منتشر شده در سایت جماران]

هر چند این روزها به دلیل تغییرات شتابان در حوزه اقتصاد و تجارت، بازار آن اهمیت و قدرت پیشین خود را از دست داده است و بنگاه‌های اقتصادی بسیاری را در کنار خود می‌بیند ولی همچنان دارای نقشی تاثیرگذار و پر نفوذ در جامعه ایران است، بازار نقشی غیرقابل انکار در مبارزات منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی داشت و حتی به گواه اسناد تاریخی می‌توان گفت که جرقة نخستین انقلاب ایران، یعنی انقلاب مشروطیت نیز با اعتصاب بازاریان در پی به فلک بسته شدن دو نفر از تجار تهران به بهانه گران شدن قند زده شد. بازار از مهمترین نیروهای اجتماعی جامعه است که نقش مهمی در تحولات سیاسی ایران داشته است

خانواده؛ مانع انقلاب

[منتشر شده در سایت مرکز بین المللی مطالعات صلح]

موج ناگهانی انقلاب‌های عربی علاوه بر تغییر و تحولات گسترده در معادلات سیاسی، برای پژوهشگران سیاسی و اجتماعی نیز پیام مهمی دربرداشت، این انقلاب‌ها نشان داد که برخلاف بسیاری از نظرات، عصر انقلاب‌ها به پایان نرسیده و انقلاب هنوز ممکن است. به همان اندازه که سرنگونی دومینو وار دیکتاتورهای برخی کشورهای عربی مهم است، عدم سرنگونی و حتی عدم شکل‌گیری تظاهرات و اعتراضات جدی علیه برخی دیگر از حکام عربی نیز قابل توجه و قابل تحلیل است.

 چرا انقلاب فقط دامن تونس، مصر، لیبی، یمن، سوریه و بحرین را گرفت و چرا به کویت، قطر، عربستان، امارات، اردن، عمان و مغرب کشیده نشد؟ چه تفاوتی بین کشورهای عربی که محل وقوع انقلاب بودند و سایر کشورهای عربی که نسیم بهار عربی به آنها نوزید، وجود داشت؟

ماهی قرمز

ماهی قرمز نمی خریم

شما را به خدا به داد این زبان بسته ها برسید

درباره ماروین زونیس

 

در حین جستجوی اینترنتی به مقاله ای از ماروین زونیس برخوردم که برای موضوع پژوهشی که در پی‌اش بودم خیلی مفید بود، اما چون مقاله‌ای قدیمی (برای سال 1985) بود در اینترنت جز عنوانش چیزی نیافتم، تصمیم گرفتم به خودش ایمیل بزنم و از خود وی بخواهم فایل مقاله را برایم بفرستد، هر چند امیدی نداشتم که حتی به ایمیلم جواب دهد ولی امتحانش که ضرری نداشت. ایمیل را که فرستادم فردای آن روز جواب داد: ... 

جامعه بینی 5

تهران خیابان ۱۲ فروردین

تاریخ را نفس بکشیم

دیروز به بهانه دومین همایش تاریخ مجلس راهی بهارستان شدم، همایش در ساختمان قدیمی مجلس شورای ملی (ساختمان مشروطه) برگزار می‌شد، ساختمانی که قدم به قدم و گوشه گوشه‌اش تاریخ جاری کشورم است، بیش از خود همایش به انگیزه تماشای همین ساختمان رفته بودم، گوشم به سخنرانان همایش نبود، آنجا فقط جولانگاه حافظه تاریخی و تخیل می‌تواند باشد...

جامعه بینی 4

تهران، پونک 

اردو به شرط نماز جمعه

امروز از جلوی مدرسه ای رد می شدم که صدای بلندگوی مدرسه بلند شد:

دانش آموزان توجه کنند، اردیبهشت ماه اردو داریم ولی فقط دانش آموزانی را می بریم که با ما همکاری کنند، باید هر جمعه به همراه اولیای خودتان پدر، مادر، پدربزرگ، مادربزرگ، عمه، خاله، عمو یا هر عضو دیگر خانواده اتان بیایید نماز جمعه، ساعت 12:15 بیایید جایی که وضو میگیرند آنجا من اسمتان را یادداشت کنم. اگر نیامدید نماز جمعه وقتی اردو نبردیمتان گلایه نکنید فقط کسانی را اردو می بریم که نماز جمعه بیایند.

سالی که گذشت؛ انقلاب هایی که خواهند گذشت

سال 89 نیز برایم سالی بود مثل تمام سال های دیگر، چندی است که تمام حوادث و پستی- بلندی های روزگار برایم عادی شده است، روزی از پس روزی دیگر می گذرد و زندگی همان است که بود فقط گاهی جایمان در این زندگی عوض می شود، از جایگاهی و نقشی به جایگاهی و نقشی دیگر یا میرویم یا میبرندمان.

ما ماهی قرمز نمی خریم

به نقل از وبلاگ شوخی با فرهنگ و اجتماع

خواهش می­کنم در وبلاگ­های­تان، در صفحات فیس­بوک­تان، در پیامک­های­تان، در گفتگو با دوستان­تان، و در هر جا و هر زمان که می­توانید، در این­باره آگاهی­رسانی کنید. آگاهی­رسانی کنید که ماهی­ها هم حق زنده ماندن دارند؛ که ماهی­ها هم حق «آزادانه» زیستن دارند؛ که این موجودات هم حساس­اند. این سنت ماهی سفره هفت­سین، وارداتی است از فرهنگ چینی؛ آن هم به نادرست. «۸۰ سال پیش به همراه ورود چای به ایران، ماهی قرمز نیز که سمبل عید چینی است به سفره­های هفت­سین مراسم عید نوروز ما وارد شد؛ غافل از اینکه در عید چینی ماهی قرمز را رها می­کنند تا زندگی جریان یابد و ما ماهی قرمز را اسیر تنگ بلورین می­کنیم تا هم­زمان با رشد سبزه­های سفره­های­مان و باروری زمین هر روز او را به مرگ نزدیک و نزدیک­تر کنیم .

جامعه بینی 3

کاخ نیاوران - تهران

آبراهامیان و علت انتخاب احمدی‌نژاد

امروز خواندن «تاریخ ایران مدرن» از یرواند آبراهامیان را تمام کردم، کتابی ساده و روان که به بررسی تاریخ ایران از قاجار تا ریاست جمهوری احمدی نژاد پرداخته است. برخلاف انتظارام کتاب خیلی هم به دلم نچسبید! «ایران بین دو انقلابِ» آبراهامیان بنظرم بهتر ازین کتاب جدیدش بود. روانی و سادگی کتاب بر قوت تحلیلی و تئوریکش چربیده البته باید به آبراهامیان حق داد چون خودش هم در پیشگفتار کتاب، اثرش را در حکم مقدمه ای برای خوانندگان عادی جهت آشنایی با تاریخ ایران مدرن دانسته است.(ص13)