تاریخ را نفس بکشیم

دیروز به بهانه دومین همایش تاریخ مجلس راهی بهارستان شدم، همایش در ساختمان قدیمی مجلس شورای ملی (ساختمان مشروطه) برگزار می‌شد، ساختمانی که قدم به قدم و گوشه گوشه‌اش تاریخ جاری کشورم است، بیش از خود همایش به انگیزه تماشای همین ساختمان رفته بودم، گوشم به سخنرانان همایش نبود، آنجا فقط جولانگاه حافظه تاریخی و تخیل می‌تواند باشد...

جامعه بینی 4

تهران، پونک 

اردو به شرط نماز جمعه

امروز از جلوی مدرسه ای رد می شدم که صدای بلندگوی مدرسه بلند شد:

دانش آموزان توجه کنند، اردیبهشت ماه اردو داریم ولی فقط دانش آموزانی را می بریم که با ما همکاری کنند، باید هر جمعه به همراه اولیای خودتان پدر، مادر، پدربزرگ، مادربزرگ، عمه، خاله، عمو یا هر عضو دیگر خانواده اتان بیایید نماز جمعه، ساعت 12:15 بیایید جایی که وضو میگیرند آنجا من اسمتان را یادداشت کنم. اگر نیامدید نماز جمعه وقتی اردو نبردیمتان گلایه نکنید فقط کسانی را اردو می بریم که نماز جمعه بیایند.

سالی که گذشت؛ انقلاب هایی که خواهند گذشت

سال 89 نیز برایم سالی بود مثل تمام سال های دیگر، چندی است که تمام حوادث و پستی- بلندی های روزگار برایم عادی شده است، روزی از پس روزی دیگر می گذرد و زندگی همان است که بود فقط گاهی جایمان در این زندگی عوض می شود، از جایگاهی و نقشی به جایگاهی و نقشی دیگر یا میرویم یا میبرندمان.

ما ماهی قرمز نمی خریم

به نقل از وبلاگ شوخی با فرهنگ و اجتماع

خواهش می­کنم در وبلاگ­های­تان، در صفحات فیس­بوک­تان، در پیامک­های­تان، در گفتگو با دوستان­تان، و در هر جا و هر زمان که می­توانید، در این­باره آگاهی­رسانی کنید. آگاهی­رسانی کنید که ماهی­ها هم حق زنده ماندن دارند؛ که ماهی­ها هم حق «آزادانه» زیستن دارند؛ که این موجودات هم حساس­اند. این سنت ماهی سفره هفت­سین، وارداتی است از فرهنگ چینی؛ آن هم به نادرست. «۸۰ سال پیش به همراه ورود چای به ایران، ماهی قرمز نیز که سمبل عید چینی است به سفره­های هفت­سین مراسم عید نوروز ما وارد شد؛ غافل از اینکه در عید چینی ماهی قرمز را رها می­کنند تا زندگی جریان یابد و ما ماهی قرمز را اسیر تنگ بلورین می­کنیم تا هم­زمان با رشد سبزه­های سفره­های­مان و باروری زمین هر روز او را به مرگ نزدیک و نزدیک­تر کنیم .

جامعه بینی 3

کاخ نیاوران - تهران

آبراهامیان و علت انتخاب احمدی‌نژاد

امروز خواندن «تاریخ ایران مدرن» از یرواند آبراهامیان را تمام کردم، کتابی ساده و روان که به بررسی تاریخ ایران از قاجار تا ریاست جمهوری احمدی نژاد پرداخته است. برخلاف انتظارام کتاب خیلی هم به دلم نچسبید! «ایران بین دو انقلابِ» آبراهامیان بنظرم بهتر ازین کتاب جدیدش بود. روانی و سادگی کتاب بر قوت تحلیلی و تئوریکش چربیده البته باید به آبراهامیان حق داد چون خودش هم در پیشگفتار کتاب، اثرش را در حکم مقدمه ای برای خوانندگان عادی جهت آشنایی با تاریخ ایران مدرن دانسته است.(ص13)

نقد و معرفی کتاب آرمانٍ شهر

این یاددشات در شماره ۳۲ کتاب ماه علوم اجتماعی منتشر شد

مشخصات کتاب:

آرمانِ شهر: فضا، هویت و قدرت در اندیشه‌ی اجتماعی معاصر، کیان تاجبخش، ترجمه‌ی افشین خاکباز، تهران: نشر‌نی، چاپ دوم ۱۳۸۷، ۳۳۵ صفحه

«آرمانِ شهر» کتابی متشکل از 5 فصل است که نویسنده در قالب این فصول به دو موضوع اصلی پرداخته است، این دو موضوع مرتبط با مباحثی هستند که در سه دهه‌ی قرن بیستم (1970-1990) در محافل روشنفکری و دانشگاهی مطرح بودند...

جامعه بینی 2

قم. خیابان ارم

تبارشناسی و قدرت در اندیشه فوکو

تبارشناسی

تبارشناسی آشکارکننده‌ی اختلاف و پراکندگی در پسِ یکسانی مصنوعی خاستگاه  و  منشا  واحد  است؛  تبارشناس  نشان     می دهد که آغازگاه‌های تاریخی اهمیتی ندارند و در زیر حقیقت قطعی، زاد و ولد باستانی خطاها را عیان می سازد. تحلیل تبار، وحدت و یکسانی را کنار می زند تا چندگانگی رویدادهایی را آشکار کند که در پشت آغازهای تاریخی نهفته اند. چنین تحلیلی خط بطلان بر فرض کاهلانه‌ی استمرار پیوسته‌ی پدیده ها می کشد و به جای آن در پی حفظ تفاوت رویدادها است.

مرتبط: پارک وی، غلبه مارکس بر فوکو

تلخیص کتاب "روشنفکران ایرانی و غرب"

مشخصات کتاب:

روشنفکران ایرانی و غرب، مهرزاد بروجردی، ترجمه جمشید شیرازی،تهران: انتشارات فرزان روز، چاپ پنجم، 1387             

مهرزاد بروجردی در کتاب «روشنفکران ایرانی و غرب» چگونگی واکنش روشنفکران ایرانی به دگرگونی‌های فرهنگی، اجتماعی- اقتصادی و سیاسی درون جامعه ایران بین سال های 1330 تا 1370 را بررسی می‌کند، این فاصله زمانی مورد بررسی اهمیت زیادی دارد، زیرا دورانی را دربرمی‌گیرد که در آن دگرگونی‌های اجتماعی- اقتصادی و دگردیسی های سیاسی عظیمی همچون انقلاب اسلامی رخ داده است. وی با بررسی چگونگی برخورد روشنفکران ایرانی با دنیای غرب از گذشته تاکنون نشان می‌دهد که تلاش برای تعبیه‌ی یک هویت ملی اصیل چگونه در کانون توجه آنها قرار داشته است.

تلخیص کتاب درآمدی بر تاریخ اندیشه سیاسی در ایران

مشخصات کتاب:

درآمدی بر تاریخ اندیشه‌ی سیاسی در ایران، سیدجواد طباطبایی، انتشارات کویر، تهران، چاپ چهارم، 1387

اندیشه سیاسی بخشی مهم در تاریخ عمومی اندیشه در ایران و از بسیاری جهات ناشناخته‌ترین فصل آن در دوره اسلامی ایران است، هنوز بسیاری از منابع تاریخ اندیشه در ایرن به چاپ یا به چاپ انتقادی نرسیده است.

تاریخ اندیشه در ایران دو دوره‌ی باستان و اسلامی را گذرانده است، در دوره‌ی اسلامی در نخستین سده های تاریخ اندیشه سیاسی زبان رسمی عربی بود اما با تدوین مبنای نظری اندیشه ایرانشهری، فارسی جانشین عربی شد. پیش از تدوین علم کلام سیاستنامه‌نویسی به عنوان مهم‌ترین جریان اندیشه ایرانشهری مقامی مهم در نخستین قرون دوره اسلامی پیدا کرده بود.

جامعه بینی 1

ایستگاه مترو کرج

منش، عمل و میدان بوردیو

بوردیو نیز مانند گیدنز علاقه‌ی اصلی نظری خود را میل به غلبه بر تقسیم‌بندی‌های ذهنیت‌گرایی و عینیت‌گرایی، ساختارگرایی و فرهنگ‌گرایی و تقلیل‌های اجتماعی خرد و کلان عنوان می‌کند- بوردیو معتقد است که دوگانه انگاری رویکردهای ساختارمحور و عامل یا کنش‌محور بیش از هر چیز دیگری باعث ایجاد شکاف میان جامعه‌شناسان شده است. هدف بوردیو غلبه بر دوگانه‌انگاری ساختار و عاملیت از طریق نوعی نظریه‌ی ساختاری است.

نظریه ساختاربندی گیدنز

از نظر گیدنز، تقسیم بندی اساسی در جامعه شناسی و نظریه اجتماعی همان است که میان دو رویکرد به تحلیل اجتماعی وجود دارد: رویکرد عامل محور و ساختار محور. گیدنز معتقد است که پنداشت جامعه شناسان از عاملیت و ساختار دیدگاه های گسترده تر اجتماعی-تاریخی و تجربی آنان را شکل خواهد داد.