این یاددشات در شماره ۳۲ کتاب ماه علوم اجتماعی منتشر شد
مشخصات کتاب:
آرمانِ شهر: فضا، هویت و قدرت در اندیشهی اجتماعی معاصر، کیان تاجبخش، ترجمهی افشین خاکباز، تهران: نشرنی، چاپ دوم ۱۳۸۷، ۳۳۵ صفحه
«آرمانِ شهر» کتابی متشکل از 5 فصل است که نویسنده در قالب این فصول به دو موضوع اصلی پرداخته است، این دو موضوع مرتبط با مباحثی هستند که در سه دههی قرن بیستم (1970-1990) در محافل روشنفکری و دانشگاهی مطرح بودند...
تبارشناسی
تبارشناسی آشکارکنندهی اختلاف و پراکندگی در پسِ یکسانی مصنوعی خاستگاه و منشا واحد است؛ تبارشناس نشان می دهد که آغازگاههای تاریخی اهمیتی ندارند و در زیر حقیقت قطعی، زاد و ولد باستانی خطاها را عیان می سازد. تحلیل تبار، وحدت و یکسانی را کنار می زند تا چندگانگی رویدادهایی را آشکار کند که در پشت آغازهای تاریخی نهفته اند. چنین تحلیلی خط بطلان بر فرض کاهلانهی استمرار پیوستهی پدیده ها می کشد و به جای آن در پی حفظ تفاوت رویدادها است.
مرتبط: پارک وی، غلبه مارکس بر فوکو
روشنفکران ایرانی و غرب، مهرزاد بروجردی، ترجمه جمشید شیرازی،تهران: انتشارات فرزان روز، چاپ پنجم، 1387 
مهرزاد بروجردی در کتاب «روشنفکران ایرانی و غرب» چگونگی واکنش روشنفکران ایرانی به دگرگونیهای فرهنگی، اجتماعی- اقتصادی و سیاسی درون جامعه ایران بین سال های 1330 تا 1370 را بررسی میکند، این فاصله زمانی مورد بررسی اهمیت زیادی دارد، زیرا دورانی را دربرمیگیرد که در آن دگرگونیهای اجتماعی- اقتصادی و دگردیسی های سیاسی عظیمی همچون انقلاب اسلامی رخ داده است. وی با بررسی چگونگی برخورد روشنفکران ایرانی با دنیای غرب از گذشته تاکنون نشان میدهد که تلاش برای تعبیهی یک هویت ملی اصیل چگونه در کانون توجه آنها قرار داشته است.
مشخصات کتاب:
درآمدی بر تاریخ اندیشهی سیاسی در ایران، سیدجواد طباطبایی، انتشارات کویر، تهران، چاپ چهارم، 1387
اندیشه سیاسی بخشی مهم در تاریخ عمومی اندیشه در ایران و از بسیاری جهات ناشناختهترین فصل آن در دوره اسلامی ایران است، هنوز بسیاری از منابع تاریخ اندیشه در ایرن به چاپ یا به چاپ انتقادی نرسیده است.
تاریخ اندیشه در ایران دو دورهی باستان و اسلامی را گذرانده است، در دورهی اسلامی در نخستین سده های تاریخ اندیشه سیاسی زبان رسمی عربی بود اما با تدوین مبنای نظری اندیشه ایرانشهری، فارسی جانشین عربی شد. پیش از تدوین علم کلام سیاستنامهنویسی به عنوان مهمترین جریان اندیشه ایرانشهری مقامی مهم در نخستین قرون دوره اسلامی پیدا کرده بود.
بوردیو نیز مانند گیدنز علاقهی اصلی نظری خود را میل به غلبه بر تقسیمبندیهای ذهنیتگرایی و عینیتگرایی، ساختارگرایی و فرهنگگرایی و تقلیلهای اجتماعی خرد و کلان عنوان میکند- بوردیو معتقد است که دوگانه انگاری رویکردهای ساختارمحور و عامل یا کنشمحور بیش از هر چیز دیگری باعث ایجاد شکاف میان جامعهشناسان شده است. هدف بوردیو غلبه بر دوگانهانگاری ساختار و عاملیت از طریق نوعی نظریهی ساختاری است.
از نظر گیدنز، تقسیم بندی اساسی در جامعه شناسی و نظریه اجتماعی همان است که میان دو رویکرد به تحلیل اجتماعی وجود دارد: رویکرد عامل محور و ساختار محور. گیدنز معتقد است که پنداشت جامعه شناسان از عاملیت و ساختار دیدگاه های گسترده تر اجتماعی-تاریخی و تجربی آنان را شکل خواهد داد.
این یادداشت در شماره ۳۱ کتاب ماه علوم اجتماعی منتشر شد.
مشخصات کتاب: جامعهشناسی دین؛ دربارهی موضوع. علیرضا شجاعیزند. نشرنی. 1388
در میان حوزههای جامعهشناسی، جامعهشناسی دین به جهت اهمیتی که دین همواره برای انسانها داشته جزو حوزههایی است که آثار بسیاری پیرامون آن منتشر شده است، در ایران نیز با وجود آنکه کمتر از یک قرن از تاسیس جامعهشناسی میگذرد و در بسیاری از حوزههای مطالعاتی آن هنوز ادبیات نظری و تاریخی کافی شکل نگرفته است، اما در حوزهی جامعهشناسی دین و به طور کل اندیشیدن اجتماعی پیرامون دین ترجمههای قابل اعتنایی منتشر شده است، این آثار غنی هم شامل ترجمههایی از کتابهای جامعهشناسان کلاسیک چون وبر، دورکیم و زیمل میشود و هم جامعهشناسان متاخری چون همیلتون، واخ، ویلم و زاکرمن که کتابهای آنها دربارهی جامعهشناسی دین توسط مترجمان مختلف ایرانی ترجمه شده است...
این یادداشت در شماره ۳۱ کتاب ماه علوم اجتماعی منتشر شد.
مشخصات کتاب:
دین و سبک زندگی:مطالعه موردی شرکت کنندگان در جلسات مذهبی، محمد سعید مهدوی کنی، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ دوم 1387
نویسنده در این کتاب که برآمده از رساله دکترایش است از منظری فرهنگی و ارتباطی به نقش دین در تحولات فرهنگی – اجتماعی ایران معاصر پرداخته است و در واقع چگونگی تعامل دین با فرهنگ و جامعه را بررسی می کند. نگاه نویسنده به رابطه ی دین با تحولات فرهنگی – اجتماعی در این اثر نگاهی ایجابی است. کتاب به این سوال می پردازد که چگونه دین در شرایط گذار یک جامعه ی سنتی به جامعه نوین بازتولید می شود؟ و با وجود تغییر شیوه ها، قالب ها و ابزار زندگی از یکسو و تحول در روابط ، نهادها و ساخت های اجتماعی از سوی دیگر چگونه هویت دینی افراد شکل می گیرد و ای بسا در طول زندگی اشان تا حدودی ثابت می ماند؟
این یادداشت در شماره ۲۹ کتاب ماه علوم اجتماعی منتشر شد.
مشخصات کتاب:
ایران پس از انقلاب، ویراستهی هوشنگ امیراحمدی و منوچهر پروین، ترجمهی علی مرشدیزاد، مرکز بازشناسی اسلام و ایران(انتشارات باز)، چاپ دوم 1385، 271 صفحه
سردبیر فخیمهی جریدهی آوای اردبیل خواست تا مطلبی برای ویژهنامه بستنی آوا بنویسم، باوجودی که میدانستم چاپ چنین یادداشتی در نشریهای محلی امکانپذیر نیست و در نهایت فقط در ویرگول منتشر خواهد شد ولی نوشتم. پیشاپیش از تمام خوانندگانی که پس از خواندن این یادداشت شرم خواهند کرد پوزش میطلبم.
این یادداشت در شماره ۲۹ کتاب ماه علوم اجتماعی منتشر شد.
مشخصات کتاب:
فهم علم اجتماعی، راجر تریگ، ترجمه ی شهناز مسمی پرست، نشر نی
آثار راجر تریگ استاد فلسفه دانشگاه وارویک انگلستان حول نقش عقل در رویایی با واقعیت، خواه در علم، علم اجتماعی و خواه در دین متمرکز شده است. وی با نسبی گرایی در حوزه های گوناگون به مخالفت برخاسته است و به سرشت آدمی اعتقاد دارد، تریگ به فلسفه ی اخلاق نیز توجه دارد، غیر از کتاب حاضر کتاب دیدگاه هایی درباره ی سرشت آدمی نیز از وی به فارسی ترجمه شده است...
متن زیر پیشگفتار کتابی هست که با عنوان «شرح درس و بانک سوالات کنکور کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی» نوشته ام.
دیدگاه هابرماس درباره پیشرفت جامعه سرمایهداری خوشبینانهتر از پیشینیانش بود. هدف هابرماس آن بود که ایمان اتوپیایی مدرن به قدرت سودمند خرد را از نو زنده کند. هابرماس میخواست به هدف اولیه مکتب فرانکفورت بازگردد یعنی تلفیق فلسفه و علم تجربی برای نقد اخلاقی و تغییر اجتماعی. به زعم هابرماس امید به تغییر رو به پیشرفت در دنیای غرب پس از جنگ، وحدت دوباره نظریه و عمل را ممکن ساخته است. (سیدمن، 1388: 165) (پیوزی، 1384: 45)
